Intelektualna svojina

PATENTI

Patent predstavlja kreaciju ljudskog uma, i njime se može štititi pronalazak iz bilo koje oblasti tehnike, koji je nov, koji ima inventivni nivo i industrijski je primenljiv.
Pronalazač se može štititi patentom i malim patentom. Patent, generalno traje 20 godina, mali patent 10 godina.
Pronalazaču patent obezbedjuje društvenu afirmaciju i novčanu naknadu, podstičući razvoj nauke i tehnike, kao i bolji kvalitet života.

Patenti su deo svakodnevnog života od prenosa elektične energije i daljinskog upravljanja (Teslini patenti), aparati za telegrafski ili telefonski prenos i telegrafski sistem (Pupinovi patenti), Mašina za proizvodnju balirane trske i slame, protivaeroplansko topovsko zrno (patenti M. Milankovića), oprema za zatezanje čeličnih žica od prednapregnutog betona, betoniranje lučkih mostova bez skela (patenti B. Žeželja).

U Republici Srbiji prava na patent, regulisana su Zakonom o patentima (“Sl. glasnik RS”, br. 99/2011, 113/2017, 95/2018, 66/2019). Patent se može i medjunarodno štititi.

ŽIGOVI

Žig predstavlja znak, kojim fizičko ili pravno lice obeležava i štiti svoje robe ili usluge u prometu, kako bi ga potrošači razlikovali od ostalih istovrsnih ili sličnih roba drugih
fizičkih ili pravnih lica. Žig može biti: znak u reči, reči ispisane posebnim tipom
slova (grafizmi), grafizmi, kombincija reči i grafizma, slogani, ime lica, kombinacija boja,
muzički žig, trodimenzionalni znak.

U Republici Srbiji prava na žig, regulisana su Zakonom o žigovima (“Sl. glasnik RS”, br. 6/2020). Žig se može i medjunarodno štititi.

Oznake Geografskog Porekla

Oznake geografskog porekla su zajednički naziv za dve vrste znakova razlikovanja: imena porekla i georafske oznake. Oznakama geografskog porekla označavaju se prirodni proizvodi (voda, kamen), poljoprivredni (kupus, beli luk, malina), prehrambeni (sir, kulen, kobasica), industrijski (pivo i sl.), proizvodi domaće radinosti (ćilim, vez) i usluge (čigota i sl.).

Oznaka geografskog porekla predstavlja snažno marketinško sredstvo , koje ovlašćenom korisniku garantuje prednost u odnosu na konkurente svojim kontrolisanim kvalitetom proizvoda i poreklom.

U Republici Srbiji način sticanja i pravna zaštita geografskih oznaka regulisana je Zakonom o oznakama geograskog porekla (“Sl. glasnik RS’, br.18/2010 i 44/2018 – dr. zakon).

AUTORSKA I SRODNA PRAVA

Pitanje alimentacije, odnosno izdržAutorsko pravo je pravo, koje uživaju stvaraoci (autori) književnih, umetničkih i naučnih dela (autorska dela).
Autorskim delom smatraju se naročito: književna dela (romani, pesme i dr.) dramska dela, računarski programi, baze podataka, filmovi, muzička dela, koreografska dela, dela likovne umetnosti kao što su: slike, grafike, crteži i skulpture, zatim dela arhitekture, primenjenih umetnosti, kartografska dela, planovi, skice, fotografije i dr. Autor stiče imovinska, moralna i ostala prava od trenutka nastanka autorskog dela.
U Republici Srbiji prava autora regulisana su Zakonom o autorskim i srodnim pravima (“Sl. glasnik RS”, br. 104/2009, 99/2011, 119/2012, 29/2016- osluja US i 66/19.avanja deteta, takođe je usko povezano sa razvodom i starateljstvom nad detetom.
Pravna podrška je od egzistencijalne važnosti za primaoca, ali i za davaoca alimentacije. Kada su roditelji razdvojeni, postavlja se pitanje doprinosa za izdržavanje deteta. Iznos alimentacije utvrđuje sud. Naravno, iznos alimentacije može se menjati tokom vremena i to samo opet na osnovu sudske odluke, u slučajevima kada dođe do životnih promena u pogledu potreba detata, a i mogućnosti roditelja.

Gledano sa stanovišta zakonodavca, nedavanje izdržavanja, tj. alimentacije propisano je kao krivično delo za koje je zapriećena kazna zatvora do 2 godine. Međutim, iako se u društvu najčešće govori o izdržavanju deteta nakon razvoda ili raskida vanbračne zajednice, veoma važno pitanje u pogledu pravnog izdržavanja je obaveza izdržavanja roditelja ili bivših bračnih odnosno vanbračnih partnera.